جداسازی و غربال‏گری اکتینومیست‏های مولد فیتوتوکسین و بررسی طیف اثر فیتوتوکسین سویه‏های منتخب

مقدمه: در بین میکروارگانیسم های تولیدکننده علف کش های زیستی، اکتینومیست ها از مهم‏ترین میکروارگانیسم های مولد هستند. علف کش های میکروبی برخلاف مواد شیمیایی، مشکلات زیست محیطی ایجاد نمی کنند، به همین دلیل امروزه به استفاده از آن‏ها توجه زیادی می‏شود. مواد و روش‏‏ها: 40 نمونه سویه های اکتینومیستی از ریزوسفر و فیلوسفر گیاهان جدا شدند. غربال‏گری نخستین روی محیط gap به‏وسیله دو بذر شاهی و تربچه انجام‏ شد‏. سویه هایی که بالای70 درصد‏ اثر مهاری نشان دادند، انتخاب و سوپرناتانت حاصل از رشد آن ها در دو محیط مایع gpm وscd سنجش زیستی شد. سپس استخراج فیتوتوکسین با حلال های آلی انجام شد. میزان تولید، قدرت مهارکنندگی عصاره برای 6 سویه برتر و زمان بهینه تولید و طیف اثر فیتوتوکسین سه سویه برتر از این 6 سویه، با استفاده از 10 گیاه علف هرز بررسی شد. نتایج: از بین 457 جدایه، 11 سویه مهار بالای 70 درصد‏ نشان دادند. همه این سویه ها به جنس streptomyces متعلق بودند. 3 سویه pm2-2، tm14-5 وkb2-2 برای بررسی طیف اثر فیتوتوکسین انتخاب شدند. سویه pm2-2 از لحاظ زمان تولید، قدرت مهارکنندگی و طیف اثر نسبت به سایر سویه ها برتری داشت. بحث و نتیجه‏گیری: اعضای جنس streptomyces، تولیدکننده های بسیار مناسبی برای تولید فیتوتوکسین ها به-شمار می روند. تنها فیتوتوکسین هایی که به طور مستقیم به مرحله تجاری شدن رسیده اند توسط اعضای این جنس تولید می‏شوند. مهار رشد بیشتر بذرهای گیاهان مورد آزمون توسط سویه های جدا شده در این پژوهش، نشان از توانمندی بسیار بالای فیتوتوکسین آن ها دارد. فیتوتوکسین برخی از سویه های این پژوهش مانند بیشتر فیتوتوکسین-های تجاری قدرت مهارکنندگی بالا و طیف اثر وسیعی دارند که باعث می شود استفاده از آن ها از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه باشد.